Wat is Cross Site Scripting (XSS)?

Lees in deze uitgebreide gids meer over Cross Site Scripting (XSS), de verschillende soorten, de gevolgen en preventiemethoden. Krijg inzicht in XSS-kwetsbaarheden en hoe u uw bedrijf kunt beveiligen tegen deze toenemende dreiging.

Van alle huidige beveiligingsrisico's voor webapplicaties is cross-site scripting het meest hardnekkig en wijdverbreid. Het blijft ook een voortdurende uitdaging voor bedrijven, omdat XSS-kwetsbaarheden vaak door aanvallers worden misbruikt om kwaadaardige scripts in vertrouwde websites te injecteren. De gevolgen van cross-site scripting kunnen zeer ernstig zijn, zoals datalekken, ongeoorloofde toegang of zelfs aantasting van de privacy van gebruikers. Dergelijke beveiligingsincidenten kunnen rampzalige gevolgen hebben voor organisaties en leiden tot verlies van vertrouwen bij klanten, omzetverlies en mogelijk rechtszaken.

In deze blog zullen we proberen te beantwoorden wat cross-site scripting (XSS) is, verschillende soorten cross-site scripting bespreken, hoe ze ontstaan en, nog belangrijker, hoe bedrijven hun website tegen deze bedreigingen kunnen beschermen. Het artikel gaat verder in op enkele voorbeelden van cross-site scripting-aanvalsvectoren en presenteert bruikbare best practices voor het beperken van die risico's.

Wat is cross-site scripting (XSS)?

Cross-site scripting, ook wel XSS genoemd, is een beveiligingslek waardoor een aanvaller kwaadaardige scripts kan injecteren in webpagina's die door klanten worden bekeken. Recente beveiligingsrapporten geven aan dat meer dan 55% van alle XSS-kwetsbaarheden verband hield met applicaties die door IT-bedrijven worden gebruikt, gevolgd door 39% voor de publieke sector. Dit maakt het een van de meest voorkomende risicovolle problemen waarmee bedrijven vandaag de dag worden geconfronteerd. XSS-kwetsbaarheden ontstaan meestal door een gebrek aan goede validatie van invoer, waardoor aanvallers scripts kunnen uitvoeren in de browsers van gebruikers en zo toegangscontroles kunnen omzeilen.

Het gaat hierbij om kwetsbaarheden die letterlijk elke webapplicatie kunnen treffen, van een e-commercewebsite tot een sociale netwerksite. Daarom is het verhelpen ervan een urgente kwestie geworden voor elke zakelijke organisatie.

Waarvoor kan XSS worden gebruikt?

Sinds cross-site scripting voor het eerst werd ontdekt, hebben verschillende methoden om filters te omzeilen en firewalls hebben XSS-aanvallen steeds geavanceerder gemaakt. Als gevolg daarvan moeten beveiligingsteams proactief zijn met betrekking tot beveiligingspraktijken. Aanvallen via XSS leiden niet tot schade van één type, maar dienen verschillende kwaadaardige doelen die verwoestende gevolgen kunnen hebben voor zowel bedrijven als gebruikers.

Enkele voorbeelden hiervan zijn:

1. Sessiekaping: Een van de meest schadelijke toepassingen van XSS is sessiekaping. Bij een dergelijke aanval steelt het kwaadaardige script de sessiecookies van een gebruiker, waardoor de aanvaller zich kan voordoen als de gebruiker. Zodra de aanvaller toegang heeft tot het gebruikersaccount, kan hij financiële transacties uitvoeren, gebruikersinstellingen wijzigen of andere kwaadaardige activiteiten uitvoeren namens een geldige gebruiker.
2. Identiteitsdiefstal: Een andere gevaarlijke mogelijkheid met XSS is identiteitsdiefstal. Dit kan worden uitgevoerd door een script te injecteren dat gevoelige gebruikersinformatie vastlegt, zoals inloggegevens of andere persoonlijke gegevens, waarbij de aanvaller gebruikersnamen en wachtwoorden moet verzamelen. Later kan deze informatie worden verkocht op het dark web of worden gebruikt voor nog gerichtere aanvallen, zoals phishing of het overnemen van accounts.
3. Website-defacement: Aanvallers voeren website-defacement uit door XSS te gebruiken om de inhoud en het uiterlijk van een webpagina te wijzigen, waarbij obscene afbeeldingen en tekst kunnen worden geïnjecteerd of gebruikers zelfs naar een andere kwaadaardige site kunnen worden omgeleid. Dit soort aanvallen kan leiden tot reputatieschade voor het bedrijf, waardoor gebruikers minder vertrouwen krijgen in de geloofwaardigheid van de website.
amp;#8217; vertrouwen in de geloofwaardigheid van de website.
4. Phishingaanvallen: Een andere veel voorkomende toepassing van XSS is phishing. Met de geïnjecteerde scripts kunnen aanvallers valse inlogformulieren maken of gevoelige informatie onderscheppen. Ze kunnen gebruikers zelfs doorsturen naar een phishingpagina, die in alle opzichten geldig lijkt, maar als enige doel heeft om informatie te stelen. Door in een dergelijk geval de interface van een website te kapen, kunnen de aanvallers gebruikers misleiden om hun persoonlijke gegevens in te voeren, in de veronderstelling dat ze met een legitieme site te maken hebben.
5. Misbruik maken van kwetsbaarheden in browsers: Soms worden XSS-aanvallen gebruikt om misbruik te maken van specifieke kwetsbaarheden in browsers uit te buiten. Door specifieke scripts te injecteren, kan een aanvaller misbruik maken van beveiligingszwakheden in de browser of plug-ins van het slachtoffer, waardoor deze vatbaar wordt voor nog ernstigere soorten aanvallen, zoals de installatie van malware of het verkrijgen van toegang tot de computer van de gebruiker.

De impact van cross-site scripting op webbeveiliging

Als een website wordt geïnfecteerd met cross-site scripting-virussen, kan dit een aantal schadelijke gevolgen hebben voor de beveiliging ervan. De gevolgen blijven niet beperkt tot louter financiële en operationele uitdagingen op korte termijn, maar vormen ook ernstige langetermijnproblemen voor bedrijven. Hieronder volgen enkele van de belangrijkste gevolgen van cross-site scripting voor de webbeveiliging:

1. Datalek: XSS-aanvallen hebben enkele van de meest voorkomende maar ernstige gevolgen die voortvloeien uit datalekken. Wanneer een aanvaller met succes een XSS-aanval uitvoert, kan hij gevoelige gebruikersgegevens stelen in de vorm van PII, creditcardnummers en inloggegevens. Dit soort inbreuken brengen zowel voor het bedrijf als voor de klant grote financiële verliezen met zich mee, om nog maar te zwijgen van het verlies aan integriteit in het vertrouwen van de gebruiker.
2. Juridische gevolgen: Als een XSS-aanval zo ernstig wordt dat er sprake is van datalekken of ongeoorloofde toegang, kan dit ook juridische gevolgen hebben. Met betrekking tot de Algemene Verordening Gegevensbescherming en andere regelgeving moet een bedrijf zorgen voor een goede beveiliging van gebruikersgegevens en bij een inbreuk de betrokken partijen binnen een bepaalde termijn op de hoogte stellen. Niet-naleving kan leiden tot aanzienlijke boetes en ernstige schade aan het imago van het bedrijf.
3. Servicestoring: Een ander gevolg van XSS-aanvallen is servicestoring. Als er bijvoorbeeld een aanval plaatsvindt, zijn bedrijven genoodzaakt om de website of applicatie offline te halen om het incident te onderzoeken en de kwetsbaarheid te verhelpen. Dit kan leiden tot inkomstenverlies voor bedrijven waarvan de activiteiten sterk online zijn, zoals e-commerce en abonnementsdiensten.
4. Reputatieschade: Een van de grootste troeven van een bedrijf is zijn reputatie, en een cross-site scripting-aanval ondermijnt deze duidelijk. Als er zelfs maar sprake is van een datalek of als klanten zien dat er iets mis is gegaan op een website, kunnen ze hun vertrouwen in het merk verliezen. Aangezien veiligheid en privacy voor elke consument steeds belangrijker worden, kan het na dergelijke schade lang duren om het verloren vertrouwen terug te winnen.
5. Operationele verstoring: Er bestaat een kans dat een XSS-aanval operationele problemen veroorzaakt, vooral als de aanval vitale systemen of platforms heeft aangetast. De werknemers kunnen buitengesloten worden van interne systemen waarop ze hun werk uitvoeren. In dat geval moeten middelen worden ingezet om dat beveiligingslek te dichten, wat de productiviteit vertraagt en een deuk in de normale bedrijfsvoering veroorzaakt.

Soorten cross-site scripting-aanvallen

Er zijn verschillende soorten cross-site scripting, elk met verschillende uitvoeringswijzen en mogelijke gevolgen. Met dit soort aanvallen kunnen aanvallers kwaadaardige scripts injecteren via de kwetsbaarheid van de webapplicatie, de privégegevens van gebruikers compromitteren, de sessie kapen of de inhoud van de site wijzigen. Kennis van deze vormen van XSS is dus van groot belang voor het beveiligen van uw applicaties en het verminderen van veiligheidsrisico's.

1. Opgeslagen XSS (Persistent XSS): Opgeslagen XSS is een van de gevaarlijkste soorten cross-site scripting-aanvallen, omdat deze daadwerkelijk op de getroffen server aanwezig is. Een aanvaller injecteert het kwaadaardige script, dat wordt opgeslagen in een database of opslagruimte aan de serverzijde. Telkens wanneer een gebruiker naar die gecompromitteerde pagina gaat, wordt het script in zijn browser uitgevoerd. Bij deze aanval kunnen alle gebruikers die de pagina bezoeken worden getroffen, wat het bijzonder gevaarlijk maakt voor websites met enorme gebruikersdatabases.
2. Reflected XSS: Dit gebeurt wanneer een kwaadaardig script wordt gereflecteerd door een webserver, meestal geleverd via een e-mail of URL. Een aanvaller maakt een speciaal voorbereide URL die het script bevat, en wanneer een slachtoffer de URL opent, wordt het script in zijn browser uitgevoerd. In tegenstelling tot opgeslagen XSS, dat geen eenmalige aanval is, kan de aanvaller, zodra hij gereflecteerde XSS heeft gebruikt, de kwetsbaarheid niet meer misbruiken, hoewel het nuttig kan zijn voor ernstige gevolgen zoals sessiekaping of phishing.
3. DOM-gebaseerde XSS: DOM-gebaseerde XSS-aanvallen vinden volledig plaats aan de clientzijde, zonder dat er kwaadaardige scripts door de server worden verwerkt. De aanval manipuleert het Document Object Model van de webpagina om het kwaadaardige script op de browser van de gebruiker uit te voeren. Dit maakt de DOM-gebaseerde XSS-aanval moeilijker te kiezen of te voorkomen, omdat deze misbruik maakt van JavaScript aan de clientzijde en niet van kwetsbaarheden aan de serverzijde.
4. Self-XSS: Bij Self-XSS worden gebruikers via social engineering (manipulatie) ertoe gebracht om kwaadaardige scripts in hun eigen browser uit te voeren. De gebruiker kan door de aanvallers worden misleid om kwaadaardige code te kopiëren en in de ontwikkelaarsconsole van de browser te plakken door hen te overtuigen met valse autoriteit. Hoewel dit soort XSS afhankelijk is van de actie van de gebruiker, is het nog steeds schadelijk omdat een gebruiker zich mogelijk niet bewust is van het risiconiveau.
5. Gemuteerde XSS-mXSS: Dit gebeurt wanneer routines voor het opschonen van invoer, in een poging om geïnjecteerde code te blokkeren, die code zodanig veranderen dat het resulterende aanvalspatroon traditionele verdedigingsmechanismen kan omzeilen. Deze vorm van XSS is bijzonder gevaarlijk omdat het erin slaagt de traditionele filter- en coderingsmechanismen te omzeilen die zijn ingesteld om de uitvoering van scripts te blokkeren.

Hoe werkt cross-site scripting?

Om volledig te begrijpen hoe cross-site scripting (XSS) werkt, is het essentieel om de fasen van een aanval te onderzoeken, van het identificeren van de kwetsbaarheid tot het uitvoeren van de kwaadaardige payload. Inzicht in deze fasen geeft inzicht in hoe aanvallers beveiligingsmaatregelen omzeilen en gevoelige gegevens compromitteren.

1. De kwetsbaarheid identificeren: De eerste stap bij het misbruiken van een webapplicatie via Cross-Site Scripting (XSS) is het identificeren van invoervelden of parameters die door de gebruiker verstrekte gegevens niet opschonen of valideren. Dit gebeurt het vaakst in zoekbalken, formuliervelden en URL-parameters wanneer speciale tekens zoals <, >, of aanhalingstekens (‘, “) niet goed worden gecontroleerd. Als dit niet wordt gecontroleerd, kan dit leiden tot een trigger die aanvallen mogelijk maakt door het injecteren van kwaadaardige code (zoals JavaScript) in de HTML van de applicatie. Hierdoor kunnen schadelijke scripts worden uitgevoerd in de browsers van gebruikers en dat gegevens kunnen worden gestolen of sessies kunnen worden gekaapt.
2. Scriptinjectie: Zodra een kwetsbaarheid is gevonden, maakt een aanvaller een kwaadaardige payload, meestal in de vorm van een stukje JavaScript-code dat misbruik maakt van de kwetsbare invoer. Deze code wordt geïnjecteerd in formuliervelden, zoekopdrachten of URL-parameters die de webapplicatie niet goed opschoont. Een voorbeeld hiervan is <script>alert(‘XSS’)</script> dat in een tekstveld of URL wordt ingevoegd. Als de website deze invoer niet opschoont, wordt dit script opgenomen in de HTML van de pagina en uitgevoerd wanneer de gebruiker de pagina laadt.
3. Uitvoering van kwaadaardige payload: Dit kwaadaardige script wordt uitgevoerd wanneer de gebruiker de gecompromitteerde webpagina bezoekt. Aangezien de browser het domein van de website vertrouwt, voert hij het script uit zoals elk ander onderdeel van de pagina-inhoud. In dit stadium kan de aanvaller verschillende activiteiten uitvoeren, zoals het stelen van cookies, het omleiden van de gebruiker naar een phishingpagina of het beschadigen van de website. Belangrijk is dat dit ook betekent dat de gebruiker geen idee heeft dat de browser schadelijke code uitvoert, aangezien dit achter de schermen gebeurt zonder dat er daadwerkelijk zichtbare tekenen zijn.
4. Misbruik maken van het vertrouwen van de browser: XSS is een aanval waarbij misbruik wordt gemaakt van het impliciete vertrouwen dat een browser in een website heeft. Omdat browsers ervan uitgaan dat inhoud van een vertrouwde site veilig is, voeren ze automatisch alle scripts uit die afkomstig zijn van dat domein. In dat opzicht maakt een aanvaller misbruik van dit vertrouwen door zijn code uit te voeren zonder dat de gebruiker hiervan op de hoogte is. Door via XSS controle te krijgen over de inhoud van de webpagina, kan hij gebruikerssessies kapen, gevoelige gegevens stelen of extra kwaadaardige scripts uitvoeren.
5. Gevolgen voor gebruikers en gegevensdiefstal: Een XSS-aanval levert aanvallers gevoelige gegevens op in de vorm van achtergebleven sessietokens, cookies of zelfs inloggegevens die zijn opgeslagen in lokale opslag. Een aanvaller die toegang krijgt tot een e-commerceplatform of een sociale-mediasite kan bijvoorbeeld de sessiecookie stelen die de gebruiker identificeert en zijn account kapen. Dat is gevaarlijk, gezien de verschillende soorten applicaties die gevoelige financiële of persoonlijke gegevens verwerken.
6. Verdere manipulatie: Bij meer geavanceerde aanvallen kan XSS de eerste fase zijn in een meerstapsaanval. Aanvallers kunnen extra scripts injecteren die malware downloaden of gebruikers omleiden naar andere kwetsbare systemen. Een aanvaller kan kwetsbaarheden aan elkaar koppelen, waarbij hij via XSS van client-side controle naar server-side exploits gaat, waardoor een aanval escaleert en meer kritieke systemen bereikt.

Hoe cross-site scripting-aanvallen te voorkomen

Het voorkomen van XSS-aanvallen kan alles vereisen, van sterke coderingspraktijken tot beveiligingsbeleid of proactieve mechanismen voor detectie. Hier volgen enkele strategieën die kunnen helpen bij het verminderen van het risico op XSS-kwetsbaarheden.

1. Invoervalidatie: Invoervalidatie is een van de beste praktijken om aanvallen tegen XSS te voorkomen. Het bestaat uit het valideren van gebruikersinvoer om ervoor te zorgen dat gegevens voldoen aan bekende of toegestane opmaak. Formuliervelden die e-mailadressen accepteren, mogen bijvoorbeeld alleen tekens toestaan die zijn toegestaan in een standaard e-mailformaat. Dergelijke technieken helpen het risico te verkleinen dat willekeurige code wordt geïnjecteerd in formuliervelden, zoekvakken of URL-parameters.
2. Uitvoercodering: Uitvoercodering kan van cruciaal belang zijn wanneer door gebruikers verstrekte gegevens in een webpagina worden opgenomen. De webapplicatie moet speciale tekens zoals <, >, en & door hun HTML-gecodeerde equivalenten te gebruiken (&lt;, &gt; en &amp;) om te voorkomen dat de browser speciale tekens interpreteert als uitvoerbare code. Hierdoor kan de webapplicatie gebruikersinvoer weergeven als tekst, die niet als script wordt uitgevoerd.
3. Content Security Policy – CSP: De Content Security Policy, of kortweg CSP, is een beveiligingsstandaard die helpt om XSS in webpagina's te voorkomen door alleen bronnen uit een bepaalde witte lijst toe te staan om scripts uit te voeren. Concreet gezegd, bij de implementatie van CSP een specifieke header ingesteld waarin een ontwikkelaar kan aangeven welke domeinen uitvoerbare code mogen serveren. Hierdoor wordt voorkomen dat een aanvaller kwaadaardige scripts uit ongeautoriseerde bronnen kan injecteren en uitvoeren. Het wordt als een best practice beschouwd om XSS-aanvallen te voorkomen door een goede CSP te implementeren.
4. Input opschonen: Alle gebruikersinvoer moet worden gezuiverd, wat betekent dat voorheen gevaarlijke tekens moeten worden verwijderd of geneutraliseerd voordat ze worden verwerkt. Dit kan worden gedaan met behulp van opschoonbibliotheken of enkele intrinsieke functies in de gebruikte programmeertaal. In PHP kan een functie zoals htmlspecialchars() worden gebruikt om een invoerveld op te schonen, zodat schadelijke scripts worden verwijderd voordat de gegevens worden opgeslagen of weergegeven.
5. Vermijd inline JavaScript: Waar mogelijk moet inline JavaScript, dat scripts bevat die rechtstreeks in HTML-elementen zijn geschreven, worden vermeden. Inline scripts zijn zeer vatbaar voor XSS-aanvallen, omdat dat meestal de methode is waarmee dergelijke scripts door een aanvaller worden geïnjecteerd. Als alternatief moeten verwijzingen naar externe scripts worden gemaakt met behulp van tags en event handlers die via JavaScript-bestanden worden toegevoegd, zodat de lagen van HTML en scripting gescheiden blijven. Dit maakt het beheer van code eenvoudiger en veiliger.
6. Opleiding van ontwikkelaars: De beste manier om XSS-kwetsbaarheden te voorkomen, is door ontwikkelaars te motiveren om zich aan veilige coderingspraktijken te houden. Ontwikkelaars moeten worden onderwezen in best practices, die voornamelijk betrekking hebben op invoervalidatie, uitvoercodering en correct gebruik van bibliotheken om XSS te voorkomen. Regelmatige trainingsprogramma's en beveiligingsaudits helpen ook om potentiële kwetsbaarheden op te sporen en te verhelpen voordat ze worden misbruikt.

XSS-kwetsbaarheden opsporen en beperken

Vroegtijdige detectie van XSS-kwetsbaarheden vermindert de kans op een succesvolle aanval aanzienlijk. Er zijn verschillende tools en methoden beschikbaar om ontwikkelaars en beveiligingsgroepen of bedrijven te helpen bij het opsporen en beperken van XSS-kwetsbaarheden. Enkele daarvan zijn:

1. Automatische beveiligingsscanners: XSS-kwetsbaarheidsscanners kunnen voor bedrijven een van de beste beschikbare alternatieven zijn om XSS-kwetsbaarheden te identificeren en erop te reageren. Deze geautomatiseerde beveiligingsscanners crawlen een webapplicatie, voeren simulaties van aanvalsscenario's uit en proberen zwakke plekken in het systeem te identificeren. Geautomatiseerde scanners hebben het grootste bereik en wijzen op XSS-kwetsbaarheden die bij handmatig testen mogelijk over het hoofd worden gezien.
2. Penetratietesten: Penetratietesten zijn handmatige tests waarbij beveiligingsprofessionals, die de rol van aanvaller spelen, echte aanvallen uitvoeren om kwetsbaarheden in applicaties bloot te leggen. Een penetratietester gebruikt technieken die ook door een aanvaller zouden kunnen worden gebruikt. In het geval van XSS betekent dit dat hij probeert scripts te injecteren in elk invoerveld dat potentieel kwetsbaar lijkt. Door regelmatig penetratietesten uit te voeren, worden mogelijke aanvalsvectoren geïdentificeerd en gepatcht voordat een aanvaller hiervan kan profiteren.
3. Codebeoordelingen: Periodieke codebeoordelingen zijn absoluut noodzakelijk om XSS-kwetsbaarheden te identificeren. Dit houdt een codebeoordeling in, waarbij ontwikkelaars of beveiligingspersoneel de broncode bestuderen op delen die betrekking hebben op gebruikersinvoer en actieve weergave van uitvoer. Bijzondere aandacht moet worden besteed aan processen waarbij invoervalidatie en invoercodering betrokken zijn, aangezien dit veruit de meest voorkomende bronnen van XSS-kwetsbaarheden zijn.
4. WAF's of webapplicatie-firewalls: Een WAF voegt een extra verdedigingslaag toe tegen XSS-aanvallen door HTTP-verzoeken te filteren en te monitoren. WAF's kunnen kwaadaardig verkeer detecteren en blokkeren dat misbruik wil maken van cross-site scripting-problemen en fungeren als een vangnet voor applicaties die niet over diepgaande beveiligingsmaatregelen beschikken. WAF's werken zeer effectief samen met andere XSS-preventiemechanismen.
5. Monitoring en logboekregistratie: Uitgebreide logboekregistratie en monitoring zijn nodig om pogingen tot cross-site scripting te identificeren. De dunne lijn tussen identificatie en effectieve reactie door beveiligingsteams wordt gecreëerd door alle gebruikersinvoer te loggen en deze invoer nauwlettend te monitoren op verdachte activiteiten. Onverwachte pieken in een bepaald invoerveld kunnen bijvoorbeeld wijzen op een aanhoudende XSS-aanval.

Best practices voor bescherming tegen XSS

De sleutel tot het verminderen van de gevolgen van XSS-aanvallen in webapplicaties ligt in het volgen van best practices. Enkele effectieve strategieën die bedrijven en ontwikkelaars gemakkelijk kunnen overwegen, zijn onder meer:

1. Houd software up-to-date: Werk alle software en bibliotheken, inclusief frameworks, regelmatig bij. De meeste XSS-kwetsbaarheden zijn het gevolg van het gebruik van oudere webframeworks die in nieuwere versies zijn gepatcht. Door ze regelmatig bij te werken, zorgt u ervoor dat alle nieuwste beveiligingsoplossingen worden toegepast.
2. HTTP-Only-cookies afdwingen: Door cookies in te stellen als HTTP-Only wordt toegang via JavaScript voorkomen en daarmee ook sessiekaping via XSS-aanvallen: vanwege de aard van HTTP-only cookies worden ze alleen verzonden via HTTP-verzoeken en zijn ze niet toegankelijk vanuit client-side scripts, waardoor ze veiliger zijn dan traditionele cookies.
3. Inline JavaScript uitschakelen: Het uitschakelen van inline JavaScript in webapplicaties kan het risico op XSS aanzienlijk verminderen. Door ervoor te zorgen dat alle JavaScript wordt uitgevoerd vanuit een externe bron via vertrouwde scripttags of de juiste codering, kunnen websites worden beschermd tegen risico's als gevolg van geïnjecteerde kwaadaardige code.
4. Gebruik beveiligingsbibliotheken: Veel beveiligingsbibliotheken, zoals Google’s Caja, zijn ontworpen om gebruikersinvoer en -uitvoer op zo'n manier te zuiveren dat XSS-kwetsbaarheden worden voorkomen. Deze bibliotheken worden regelmatig bijgewerkt om nieuwe bedreigingen aan te pakken en kunnen zeer effectief zijn in het aanzienlijk verminderen van het risico op cross-site scripting als ze in webapplicaties worden geïmplementeerd.
5. Voortdurende beveiligingstraining: Bewustwording en training op het gebied van webapplicatiebeveiliging kunnen ook worden beschouwd als een van de best practices om XSS-aanvallen te voorkomen. Ontwikkelaars moeten voortdurend worden getraind in de verschillende nieuwste technieken om XSS te voorkomen door middel van een goede validatie van gebruikersinvoer, codering van uitvoer en implementatie van de nodige beveiligingsheaders. Tegelijkertijd moeten beveiligingsgroepen hun kennis bijhouden met tijdige updates over nieuw ontdekte kwetsbaarheden of bedreigingsvectoren.

Voorbeelden van Cross-Site Scripting XSS-aanvallen

Cross-site scripting-aanvallen kunnen in veel verschillende vormen worden uitgevoerd en het is erg belangrijk om te begrijpen hoe aanvallen kwetsbaarheden gebruiken om kwaadaardige code te injecteren. Door enkele specifieke aanvalsscenario's nader te bekijken, kunnen ontwikkelaars en beveiligingsteams XSS-kwetsbaarheden beter vermijden.

1. Voorbeeld van gereflecteerde XSS

Gereflecteerde XSS zijn aanvallen waarbij kwaadaardige scriptgegevens die naar de server worden verzonden, worden gereflecteerd in het antwoord van de server. Stel je bijvoorbeeld een zoekformulier voor waarbij de invoer van de gebruiker direct wordt gereflecteerd in de resultatenpagina zonder codering. Een aanvaller injecteert een script in een zoekopdracht zoals <script>alert(‘XSS’)</script>, en de server geeft dit zonder enige ontsnapping weer in de HTML. Dit betekent dat wanneer de gebruiker de pagina opent, het kwaadaardige script in zijn browser wordt uitgevoerd, wat mogelijkheden biedt voor sessiekaping of phishingaanvallen. Het is dus een behoorlijk grote bedreiging.

2. Voorbeeld van opgeslagen XSS

Opgeslagen XSS wordt beschouwd als een gevaarlijkere vorm van XSS-aanval omdat de kwaadaardige payload tijdelijk of permanent is opgeslagen op de server, bijvoorbeeld in een database of op een prikbord. Een voorbeeld hiervan is een aanvaller die een schadelijk script indient via een reactieformulier op een blog. Elke keer dat een andere gebruiker de geïnfecteerde reactie bekijkt, wordt dat script opnieuw uitgevoerd. Op die manier kan een aanvaller cookies stelen, de pagina kapen of gebruikers zelfs doorsturen naar andere kwaadaardige sites. Met een geïnjecteerd script, zoals <script>document.cookie</script>, zou een aanvaller bijvoorbeeld toegang krijgen tot alle cookies van iedereen die de geïnfecteerde pagina bekijkt.

3. Voorbeeld van DOM-gebaseerde XSS

DOM-gebaseerde XSS-aanvallen vinden plaats aan de clientzijde, waarbij de aanvaller de DOM-omgeving manipuleert om zijn kwaadaardige scripts uit te voeren. Een goed voorbeeld hiervan is een website die URL-parameters weergeeft in de pagina-inhoud zonder deze eerst op de juiste manier te zuiveren. Denk bijvoorbeeld aan een URL als http://example.com/page?user=<script>alert(1)</script>, waarbij een webapplicatie de HTML-inhoud van de pagina dynamisch genereert met behulp van niet-gecodeerde gebruikersinvoer. In een dergelijk geval wordt het waarschuwingsscript uitgevoerd in de browser van het slachtoffer. Omdat dit rechtstreeks met scripts aan de clientzijde werkt, omzeilt deze aanval de controles aan de serverzijde.

4. Voorbeeld van een XSS-aanval op een foutpagina

Foutpagina's zijn ook vatbaar voor XSS wanneer ze niet-geëscapeerde gebruikersinvoer bevatten, zoals queryparameters in de URL. Neem bijvoorbeeld een 404-foutpagina die een door de gebruiker opgegeven URL weergeeft die onbedoeld JavaScript-code kan uitvoeren, tenzij deze op de juiste manier is geëscape. Een aanvaller kan bijvoorbeeld het volgende proberen: http://example.com/404?error=<script>alert(‘XSS’)</script>. Dit activeert het script in de browser van een gebruiker als het zonder de juiste opschoning wordt teruggekaatst naar de pagina. Dat maakt foutpagina's tot een van de meest voorkomende maar vaak over het hoofd geziene XSS-kwetsbaarheden.

Conclusie

Samenvattend hebben we geleerd hoe cross-site scripting (XSS) een van de meest voorkomende en gevaarlijke bedreigingen voor de webbeveiliging van organisaties van elke omvang blijft. De mogelijkheid om kwaadaardige scripts in te voegen in anderszins vertrouwde websites leidt tot gegevensdiefstal, identiteitsfraude en aanzienlijke reputatieschade. Hoewel de meeste organisaties zich niet zo bewust zijn van de XSS-kwetsbaarheid, kunnen preventieve maatregelen zoals invoervalidatie, uitvoercodering en het gebruik van beveiligingsbeleid zoals Content Security Policy een grote rol spelen bij het beperken van de schade.

Wanneer dergelijke kwetsbaarheden worden gepatcht, worden XSS-aanvallen voorkomen en wordt de veiligheid van gebruikers voor organisaties gewaarborgd. Routinematige code-audits, geautomatiseerde beveiligingstests en penetratietests zijn een uitstekende manier om dergelijke bedreigingen tijdig op te sporen en zouden een integraal onderdeel moeten vormen van elke beveiligingsstrategie van een organisatie. Voor bedrijven die hun beveiligingspositie willen versterken, zijn oplossingen die een holistische aanpak bieden voor een breed scala aan kwetsbaarheden, waaronder XSS, zeer relevant.

FAQs

Hoe vindt en test u XSS-kwetsbaarheden?

Het testen op XSS-kwetsbaarheden kan automatisch worden gedaan met behulp van tools of handmatig met behulp van testtechnieken. De meeste beveiligingsanalisten testen formuliervelden met eenvoudige scripts zoals <script>alert(1)</script> om te zien of invoer wordt gezuiverd. Er moeten regelmatig beveiligingsaudits en/of penetratietests worden uitgevoerd om de XSS-bug te vinden voordat een aanvaller dat doet.

Wat is het verschil tussen XSS en SQL-injectie?

XSS en SQL-injectie zijn kwetsbaarheden in webapplicaties, maar de manier van aanvallen verschilt. Bij XSS worden kwaadaardige scripts in webpagina's geïnjecteerd, die vervolgens gebruikers beïnvloeden die deze webpagina's bezoeken. SQL-injectie richt zich op de database en geeft een aanvaller de mogelijkheid om SQL-query's te manipuleren, waardoor hij toegang krijgt tot gevoelige gegevens, zoals gebruikersnamen en wachtwoorden.

Hoe kan ik XSS voorkomen?

De beste maatregel om XSS-aanvallen volledig te voorkomen, is het valideren en opschonen van alle gebruikersinvoer. Er moet worden gezorgd voor een goede codering bij het weergeven van gebruikersgegevens op webpagina's, in combinatie met een goed Content Security Policy dat helpt bij het beperken van de scripts die worden uitgevoerd. Daarnaast kunnen er periodieke beveiligingsaudits worden uitgevoerd en/of kunnen webapplicatie-firewalls worden gebruikt om dergelijke XSS-aanvallen te detecteren en te blokkeren.

Hoe voorkom ik XSS in PHP?

Reinig altijd gebruikersinvoer. Hiervoor kunt u htmlspecialchars() of htmlentities() of een vergelijkbare functie gebruiken om speciale tekens zoals <, > en & te ontsnappen. Zorg ervoor dat de gebruikersinvoer uiteindelijk wordt gevalideerd en gefilterd om zeker te zijn van het type verwachte gegevens.

Hoe voorkom ik XSS in Java?

Valideer gebruikersinvoer via een whitelist die alleen veilige tekens toestaat, en HTML codeert uw uitvoer in de juiste contexten, namelijk HTML en JavaScript. Bibliotheken zoals Google Guava bieden methoden om uitvoer te HTML-coderen, en JavaScript Unicode-escapes beschermen de contexten van JavaScript.

Wat zijn de meest voorkomende gevolgen van een XSS-aanval?

De meest voorkomende gevolgen van een XSS-aanval zijn onder meer het kapen van sessies, waarbij aanvallers sessiecookies stelen en zich voordoen als gebruikers, diefstal van gegevens en ongeoorloofde toegang tot gebruikersaccounts. Andere minder ernstige gevallen zijn het beschadigen van websites of het omleiden van gebruikers naar kwaadaardige sites, waardoor de reputatie van de getroffen bedrijven wordt geschaad.