Aangezien we in een onderling verbonden digitaal ecosysteem leven, is cyberbeveiliging een essentiële zorg geworden voor bedrijven van elke omvang. Naarmate cyberdreigingen geavanceerder worden, is het belang van het begrijpen en beveiligen van het aanvalsoppervlak van een organisatie, het totaal van alle potentiële toegangspunten die een aanvaller zou kunnen gebruiken om het te infiltreren in een potentiële exploit, groter dan ooit.
Het aanvalsoppervlak omvat alles wat een potentieel toegangspunt kan zijn voor een aanval op het netwerk. Het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak is slechts een van de vele cyberbeveiligingsstrategieën die zijn ontworpen om deze kwetsbaarheden proactief op te sporen, te controleren en in kaart te brengen, zodat u uw verdediging hiertegen kunt versterken. Met een volledig overzicht van waar de risico's zich bevinden, kunnen organisaties cybercriminelen die misbruik maken van kwetsbaarheden in netwerken, applicaties en menselijk gedrag een stap voor blijven.
In deze blog bespreken we wat het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak inhoudt, waarom het een pijler is van de moderne beveiligingsstrategie en hoe het de mogelijkheden van een organisatie om haar kritieke activa te beschermen kan versterken. Van de methoden die worden gebruikt om kwetsbaarheden op te sporen tot de impact die dit in de praktijk heeft, analyseren we het mechanisme en laten we zien welke concrete maatregelen kunnen worden genomen.
Wat is Attack Surface Mapping
Attack surface mapping is het identificeren, catalogiseren en analyseren van de potentiële aanvalsvectoren of toegangspunten die een aanvaller zou kunnen gebruiken om toegang te krijgen tot een bepaalde omgeving binnen de digitale omgeving van een organisatie. Dit varieert van blootgestelde servers, niet-gepatchte software, verkeerd geconfigureerde clouddiensten en open poorten tot minder voor de hand liggende vectoren, zoals werknemers die vatbaar zijn voor phishing of integraties van derden. Kortom, het is een gestructureerde methode om de omvang van uw beveiligingszwakheden in kaart te brengen en tegelijkertijd zowel de voor de hand liggende als de minder voor de hand liggende plaatsen waar deze te vinden zijn, aan het licht te brengen.
Naast zichtbaarheid is het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak de onderliggende factor voor proactieve cyberbeveiliging. Zonder enig idee van wat er blootgesteld is, vliegen organisaties in feite blind en reageren ze op incidenten in plaats van ze te voorkomen. Door het aanvalsoppervlak in kaart te brengen, kunnen organisaties de overstap maken van een reactieve verdediging naar een proactieve aanval, waarbij ze risico's voorzien en kwetsbaarheden verhelpen voordat aanvallers de kans krijgen om ze te misbruiken. Het is dan ook van cruciaal belang om voorop te blijven lopen in een steeds veranderend landschap waar dagelijks nieuwe cyberdreigingen opduiken, gericht zijn op verouderde systemen en nieuwe cloudimplementaties beïnvloeden.
Technieken voor het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak
Laten we eens kijken naar enkele technieken die organisaties moeten volgen voor het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak.
Passieve verkenning uitvoeren
Passieve verkenningstechnieken beginnen met een onopvallende aanpak en richten zich op geen directe interactie met de doelsystemen. Het is het equivalent van afluisteren in de cyberbeveiliging, waarbij stilletjes informatie wordt verzameld uit openbaar beschikbare bronnen, zoals DNS-records, WHOIS-databases en zelfs sociale media, om een beeld te krijgen van de digitale voetafdruk van een organisatie. Deze techniek identificeert blootgestelde activa, zoals domeinen of IP-adressen, zonder verdedigers te informeren of waarschuwingen te activeren, en fungeert dus als een heimelijk startpunt voor het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak.
Actieve scanmethoden
Actieve scantechnieken volgen een agressievere route en doorzoeken systemen met behulp van tools zoals netwerken of kwetsbaarheidsscanners om zwakke plekken te vinden. Het is alsof je op elke deur klopt en aan elk raam rammelt om te zien wat er niet op slot zit, inclusief poortscanning, service-enumeratie of het uitvoeren van geautomatiseerde scripts om verkeerde configuraties te ontdekken. Hoewel deze methode een dieper inzicht geeft in live kwetsbaarheden, is ze luidruchtiger en kan ze af en toe alarmsignalen activeren, en moet ze dus zorgvuldig worden uitgevoerd.
OSINT-verzameling
Gebruik Open-Source Intelligence (OSINT) verzameling om openbaar beschikbare gegevens, nieuwsartikelen, forums of gelekte inloggegevens die door een aanvaller zijn verkregen en op het dark web zijn geplaatst, in te brengen om context toe te voegen aan het aanvalsoppervlak. Het is het speurwerk van cyberbeveiliging, waarbij zaken als de e-mailpatronen van werknemers, relaties met externe leveranciers of zelfs oude subdomeinen die niet in scans terechtkomen, aan het licht worden gebracht. Deze extra laag van inzicht helpt een volledig beeld te geven van mogelijke risico's die voor het oog verborgen blijven.
Geautomatiseerde detectietools/pijplijnen
Geautomatiseerde detectietools en -platforms, zoals oplossingen voor aanvalsoppervlakbeheer (ASM), versnellen het mappingproces door continu assets op grote schaal te indexeren en te catalogiseren. Deze tools zijn als een onvermoeibare assistent die u in realtime waarschuwt voor nieuwe cloudinstanties, malafide apparaten of niet-gepatchte software. Ze besparen ook tijd en minimaliseren menselijke fouten, waardoor ze een must zijn voor organisaties die uitgebreide, dynamische omgevingen beheren.
Handmatige verificatieprocessen
Soms is er gewoon geen vervanging voor het menselijke aspect. Dat is waar handmatige verificatieprocessen om de hoek komen kijken om te verifiëren wat de tools vinden, voor het geval er valse positieven aan de detectie ontsnappen. Het kost veel middelen, maar door op deze manier een menselijk element toe te voegen, wordt een mate van nauwkeurigheid geïntroduceerd die automatisering alleen niet kan bieden, met name voor kritieke assets waar kwaliteitsborging geen optie is.
Voordelen van het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak
Een kaart van het aanvalsoppervlak zorgt ervoor dat organisaties kwetsbaarheden kunnen ontdekken en verhelpen voordat aanvallers er misbruik van maken. Beveiligingsteams hoeven niet te wachten tot er een inbreuk plaatsvindt en vervolgens haastig te reageren, maar kunnen gebreken van tevoren verhelpen, waardoor de kans op een succesvolle cyberaanval kleiner wordt. Deze evolutie van reactief naar proactief is een gamechanger in cyberbeveiliging. Het minimaliseert downtime, voorkomt gegevensverlies en beschermt de reputatie van een organisatie door bedreigingen in een vroeg stadium te stoppen. Het markeren van een blootgestelde server of een applicatie zonder patch in mapping kan bijvoorbeeld miljoenen dollars besparen bij een mogelijke inbreuk.
Niet alle kwetsbaarheden brengen echter hetzelfde risico met zich mee, en attack surface mapping maakt dat duidelijk door de hoogste risico's te benadrukken. Voor beveiligingsteams is het gemakkelijker om prioriteiten te stellen voor het verhelpen van kwetsbaarheden als ze weten welke fouten, zoals een onbeveiligde database of een zwakke authenticatielijn, bij misbruik tot de grootste schade kunnen leiden. Deze gerichte strategie bespaart tijd en irritatie omdat medewerkers niet worden overbelast met minder kritieke taken. Dit is vooral waardevol in grote organisaties waar er honderden kwetsbaarheden kunnen zijn, omdat zo wordt gegarandeerd dat beperkte middelen eerst worden ingezet voor de problemen met de grootste impact.
Implementatiestappen voor het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak
Het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak is de sleutel tot het opsporen van kwetsbaarheden voordat aanvallers dat doen. Hier volgt een stapsgewijze uitleg.
Bepalen wat en waar de grenzen liggen
Attack surface mapping begint met het bepalen wat u wilt bekijken. Dat betekent dat u duidelijk moet aangeven welke netwerken, systemen, applicaties of zelfs diensten van derden onder de mapping vallen. Als er geen duidelijk omschreven reikwijdte is, kunnen inspanningen hun focus verliezen, waardoor belangrijke gebieden onbehandeld blijven of tijd wordt verspild aan niet-gerelateerde zaken. Een organisatie kan zich bijvoorbeeld richten op haar klantgerichte websites en cloudinfrastructuur, maar interne apparaten van medewerkers tijdelijk buiten beschouwing laten.
Basisinfrastructuurkaarten opstellen
Zodra de reikwijdte is bepaald, is de volgende stap het maken van een kaart van de basisinfrastructuur van de organisatie. Dit betekent dat alle activa, zoals servers, eindpunten, databases en cloudinstanties, in kaart moeten worden gebracht om een beeld te krijgen van wat er allemaal is en hoe alles met elkaar is verbonden. Netwerkscanners of platforms voor activabeheer kunnen hierbij helpen, maar voor nauwkeurigheid kan handmatige invoer nodig zijn. Een basiskaart kan bijvoorbeeld een oude webserver laten zien waarvan niemand wist dat deze nog steeds actief was.
Kritieke activa en kroonjuwelen identificeren
Niet alle activa zijn gelijk, dus het is essentieel om de meest waardevolle activa, ook wel 'kroonjuwelen' genoemd, te identificeren. Het kan gaan om klantendatabases, intellectueel eigendom of systemen die het bedrijf draaiende houden, zoals betalingsverwerkers. Bij het in kaart brengen wordt gekeken waar deze activa zich bevinden en hoe ze worden blootgesteld, bijvoorbeeld via zwakke toegangscontroles of onversleutelde verbindingen. De focus ligt op het aanvallen van de doelen die van grote waarde zijn voor de organisatie en of degenen die er controle over hebben, worden beschermd.
Aanvalsvectoren opslaan
Zodra de activa zijn geïdentificeerd, is de volgende stap het opsommen van alle mogelijke aanvalsvectoren en specifieke methoden die aanvallers kunnen gebruiken om binnen te komen. Dit kan onder meer open poorten, verouderde software, verkeerd geconfigureerde machtigingen of zelfs phishing-bedreigingen in verband met e-mails van werknemers zijn. Elk van de bovenstaande vectoren moet vergezeld gaan van details zoals de locatie, de ernst en hoe deze kan worden misbruikt. Een niet-gepatchte VPN-server kan bijvoorbeeld worden gemarkeerd als een vector met een hoog risico als er bekende exploits bestaan. Robuuste documentatie zet ruwe gegevens om in bruikbare inzichten, waardoor het veel gemakkelijker wordt om oplossingen te plannen en risico's te communiceren met belanghebbenden.
Het aanvalsoppervlak modelleren
Ten slotte zou het visualiseren van de verzamelde gegevens in kaarten moeten helpen om het proces te verduidelijken. Diagrammen of dashboards kunnen aangeven hoe activa met elkaar verband houden, waar kwetsbaarheden geconcentreerd zijn en welke gebieden onmiddellijke aandacht vereisen, in wezen een heatmap van risico's in een netwerk. Grafische software of platforms voor het beheer van het aanvalsoppervlak kunnen dit soort visualisaties automatisch produceren. Een eenvoudige visualisatie kan bijvoorbeeld laten zien dat het merendeel van de risico's afkomstig is van één cloudprovider, wat strategische beslissingen zou kunnen sturen.
Uitdagingen bij het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak
Het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak klinkt eenvoudig, maar het is een lastige klus. Hieronder volgen de hindernissen die het zo moeilijk maken.
Veranderlijke en dynamische omgevingen
Moderne IT-omgevingen veranderen voortdurend, wat betekent dat het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak een bewegend doelwit is. Cloudinstanties komen en gaan, werknemers loggen in vanaf nieuwe apparaten en applicaties werken zichzelf bij, soms om de paar uur of minuten. Als u op deze manier te werk gaat, lukt het misschien, maar deze vergankelijkheid betekent dat een kaart die vandaag wordt getekend, morgen een andere vorm kan hebben.
Complexiteit van cloud- en gecontaineriseerde infrastructuur
De overstap naar cloud- en gecontaineriseerde systemen maakt het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak nog complexer. Dit verschilt van traditionele opstellingen, waar de verantwoordelijkheid doorgaans verdeeld is: providers beveiligen sommige onderdelen (d.w.z. fysieke servers) en gebruikers beveiligen de rest (d.w.z. app-configuraties). Containers, die vaak kortstondig en talrijk zijn, kunnen kwetsbaarheden in hun images of netwerken maskeren. Een verkeerd geconfigureerde AWS S3-bucket kan er bijvoorbeeld toe leiden dat gevoelige gegevens openbaar worden gemaakt zonder dat iemand dit opmerkt, "totdat het te laat is".
Shadow IT-detectie
Shadow IT verwijst naar systemen of software die mensen gebruiken zonder medeweten van IT. Medewerkers kunnen ongeoorloofde tools zoals Dropbox of persoonlijke VPN's gaan gebruiken, waardoor er kwetsbaarheden buiten het officiële aanvalsoppervlak ontstaan. Deze vectorgebonden activa zijn moeilijker te zien omdat ze het gebruikelijke toezicht omzeilen, maar ze kunnen nog steeds een toegangspunt voor aanvallers vormen.
De integriteit van de kaart in de loop van de tijd behouden
Een aanvalsoppervlaktekaart is slechts zo goed als de laatste keer dat deze is bijgewerkt, maar het is een voortdurende uitdaging om deze accuraat te houden. Er ontstaan nieuwe kwetsbaarheden en updates (of deze worden gemist) en bedrijfsprocessen veranderen, waardoor het risicolandschap steeds verandert. Zonder regelmatige updates raken kaarten verouderd, waardoor teams een verkeerd beeld krijgen van wat er daadwerkelijk risico loopt. U kunt net zo goed een kaart van een jaar oud gebruiken met een nieuwe API die is blootgesteld en gebruikt als aanvalsroute bij de meest recente aanval. Deze uitdaging vereist ook geautomatiseerde tools om veranderingen bij te houden, samen met een strikte aanpak om de kaarten voortdurend te herzien en bij te sturen.
Technische schuld en beperkte middelen
Het in kaart brengen van een aanvalsoppervlak vereist tijd, tools en bekwame mensen. Middelen waar veel organisaties niet over beschikken. Kleinere teams zijn mogelijk niet in staat om uitgestrekte systemen te bestrijken en budgetbeperkingen maken dure scanplatforms onbereikbaar. Tijdelijke oplossingen of technische schulden, zoals verouderde legacy-systemen, verergeren het probleem en creëren gemakkelijk te verminderen risico's die onopgelost blijven. Een bedrijf dat bijvoorbeeld vastzit aan een oude, niet-ondersteunde server, weet misschien niet eens welke stappen het moet nemen om zijn zwakke punten in kaart te brengen.
Best practices voor het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak
Het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak vereist focus en precisie. Deze best practices zorgen ervoor dat dit effectief gebeurt.
Stel duidelijke doelstellingen en reikwijdte vast
Focus Door te beginnen met een plan kunt u uw doelstellingen en de grenzen voor uw attack surface mapping beter definiëren. Bepaal wat u beschermt: klantgegevens, intellectueel eigendom of operationele systemen, en beperk wat redelijkerwijs kan worden geleverd, zoals publieke activa of een enkele cloudomgeving. Dit helpt voorkomen dat u overweldigd raakt en zorgt ervoor dat uw inspanningen aansluiten bij de prioriteiten van uw bedrijf. Een financiële instelling kan bijvoorbeeld prioriteit geven aan het in kaart brengen van betalingssystemen boven interne HR-tools.
Gebruik automatisering voor efficiëntie
Gebruik geautomatiseerde tools voor het zware werk van detectie en monitoring. De ASM-tools kunnen netwerken, clouddiensten en eindpunten continu scannen en nieuwe assets en kwetsbaarheden veel sneller opsporen dan met handmatige inspanningen. Dit is vooral belangrijk in grote of voortdurend veranderende omgevingen waar handmatig updaten onpraktisch is. Een detailhandelaar kan bijvoorbeeld het proces van het volgen van seizoensgebonden webservers die tijdens de uitverkoop verschijnen, automatiseren.
Combineer OSINT en dreigingsinformatie
Versterk uw mapping met open-source intelligence (OSINT) en dreigingsinformatie om risico's te identificeren die u vanuit uw eigen perspectief misschien niet ziet. OSINT kan laten zien of u blootgestelde inloggegevens hebt op bepaalde dark web-forums of misschien enkele oude subdomeinen die u was vergeten, en dreigingsinformatie onthult opkomende aanvalspatronen in uw branche. Een OSINT-leverancier kan een zorgverlener bijvoorbeeld vertellen dat de recentelijk bekendgemaakte inbreuk bij een externe leverancier ook systemen heeft blootgesteld. Door deze zelfverzamelde inzichten te combineren met externe gegevens ontstaat een vollediger beeld van het aanvalsoppervlak.
Houd uw kaarten regelmatig bijgewerkt en gevalideerd
Het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak is een continu proces, geen eenmalig project. Plan regelmatige updates, maandelijks of driemaandelijks, om veranderingen zoals nieuwe implementaties of gepatchte kwetsbaarheden te identificeren. Combineer dit met handmatige validatie om te controleren of wat automatisch is gevonden ook daadwerkelijk correct is. Een team kan bijvoorbeeld bevestigen dat een poort die open was, nu gesloten is na een software-update. Kaarten moeten regelmatig worden vernieuwd, zodat ze betrouwbaar zijn en een beeld geven van de staat van uw omgeving naarmate deze zich ontwikkelt.
Stimuleer samenwerking tussen afdelingen
Betrek IT, beveiliging en zelfs bedrijfsonderdelen bij de kwestie, zodat u silo's kunt doorbreken. IT kan inventarissen van bedrijfsmiddelen verstrekken, beveiliging kan controleren op risico's en bedrijfsteams kunnen waarschuwen voor kritieke activiteiten, zoals een verkoopplatform met een link naar de omzet. Deze samenwerking zorgt ervoor dat niets verloren gaat in de schaduw van een IT-tool waarvan alleen het marketingteam op de hoogte is.
Attack Surface Mapping voor ondernemingen
Ondernemingsschaal betekent grote netwerken, meerdere locaties en grote tech stacks; generieke mappingbenaderingen volstaan simpelweg niet. Om het proces op maat te maken, moet het in fasen worden opgedeeld, bijvoorbeeld door tijd te besteden aan slechts één bedrijfsonderdeel of regio tegelijk, zoals het in kaart brengen van de Noord-Amerikaanse datacenters voordat wordt overgegaan naar de regio Azië-Pacific. Dit helpt om de inspanningen beheersbaar te houden en unieke risico's te onderkennen, zoals verschillen in regelgeving of verouderde systemen die betrekking hebben op specifieke bedrijfsonderdelen.
Grote bedrijven maken vaak gebruik van multi-cloud en hybride omgevingen, zoals AWS, Azure en on-prem serveromgevingen, die elk hun eigen kenmerken hebben wat betreft het aanvalsoppervlak. Clouds moeten in kaart worden gebracht met tools die verschillende providers omvatten en gegevens samenvoegen tot een serviceoverzicht, waarbij verkeerde configuraties zoals blootgestelde S3-buckets of verweesde VM's worden gemarkeerd. Een voorbeeld hiervan is een financiële onderneming die tijdens dit proces een lek van gevoelige gegevens terugvoert naar een over het hoofd geziene Azure-instantie. Door deze complexiteit als uitgangspunt te nemen, wordt gegarandeerd dat alle elementen van de gedistribueerde infrastructuur worden gevalideerd, ongeacht de extra lagen.
Conclusie
Het in kaart brengen van het aanvalsoppervlak is van cruciaal belang voor organisaties die veilig willen blijven in een wereld van voortdurende cyberdreigingen. Door kwetsbaarheden te identificeren, risico's te prioriteren en proactieve verdedigingsmaatregelen mogelijk te maken, verandert het de manier waarop bedrijven hun digitale activa beschermen. Het gaat niet alleen om het vinden van zwakke plekken. Het gaat erom ze goed genoeg te begrijpen om aanvallen te stoppen voordat ze plaatsvinden. Naarmate omgevingen complexer worden door de invoering van de cloud, werken op afstand en integraties van derden, is de behoefte aan duidelijk inzicht in het aanvalsoppervlak groter dan ooit.
"Veelgestelde vragen over Attack Surface Mapping
Attack Surface Mapping is het proces waarbij alle potentiële toegangspunten in de digitale omgeving van een organisatie worden geïdentificeerd en geanalyseerd waar aanvallers toegang zouden kunnen krijgen. Dit omvat netwerken, applicaties, apparaten en zelfs menselijke factoren zoals phishingrisico's. Het helpt beveiligingsteams hun kwetsbaarheden te begrijpen en te beveiligen.
Het biedt een duidelijk overzicht van waar zwakke plekken bestaan, waardoor teams prioriteiten kunnen stellen en de meest kritieke eerst kunnen verhelpen. Door te laten zien hoe kwetsbaarheden verband houden met belangrijke bedrijfsmiddelen, worden herstelmaatregelen gestroomlijnd. Dit maakt kwetsbaarheidsbeheer gerichter en effectiever, waardoor het algehele risico wordt verminderd.
Cybercriminelen richten zich op kwetsbare punten zoals niet-gepatchte software, open poorten, verkeerd geconfigureerde clouddiensten of zwakke wachtwoorden. Ze kunnen phishing gebruiken om werknemers te misleiden of misbruik maken van tekortkomingen van derden om netwerken te hacken. Door deze toegangspunten in kaart te brengen, wordt duidelijk waar aanvallers precies op mikken.
Bedrijven kunnen geautomatiseerde tools gebruiken om veranderingen in realtime bij te houden, zoals nieuwe apparaten of kwetsbaarheden, en hun kaarten regelmatig bijwerken. Door dit te combineren met handmatige controles en dreigingsinformatie blijft het overzicht consistent. Oplossingen zoals SentinelOne bieden continue monitoring om het proces te vereenvoudigen.
Geautomatiseerde mapping is sneller, beter schaalbaar en detecteert veranderingen onmiddellijk, waardoor het ideaal is voor grote of dynamische omgevingen. Handmatige analyse is langzamer, maar biedt een diepere, door mensen aangestuurde nauwkeurigheid voor complexe kwesties. Een hybride aanpak met automatisering voor breedte en handmatige analyse voor diepte werkt vaak het beste.
